Lenfoma Nedir?
Lenfoma, bağışıklık sisteminin bir parçası olan lenfatik sisteme ait lenf dokusunun habis tümörüne verilen genel isimdir. Lenfatik sistem, enfeksiyonla savaşan hücreleri oluşturan ve depolayan tüm vücuttaki organlardan oluşur. İnsanlarda lenfoma geliştiğinde, lenfositler anormal hale gelir ve kontrolsüz çoğalmaya başlar. Bu hücreler vücudun farklı bölgelerine gidebilir. Genellikle anormal hücreler, lenf düğümleri adı verilen küçük, fasulye şeklindeki organlarda toplanır. Bu da, lenf düğümlerinin şişmesine neden olur.
Farklı lenfoma türleri vardır. Bazı türler çok yavaş büyür, bazı türleri çok daha hızlı büyür. Bazende yavaş büyüyen lenfoma olarak başlar daha sonra hızlı büyüyen lenfomaya dönüşebilir.
Lenfomalar, Non-Hodgkin lenfomalar (Hodgkin dışı lenfomalar) ve Hodgkin lenfomalar olarak iki ana başlıkta incelenir. Bu iki grubun toplamda yüz yakın alt tipi vardır. Tüm hastalarda lenfoma alt tipinin belirlenmesi gerekmektedir. Lenfoma alt tipini belirlemek her zaman kolay olmayabilir. Bu konuda uzmanlaşmış patoloji uzmanlarına ihtiyaç duyulabilir. Tedavi ihtiyacına, tedavi şeklinin seçimine, kök hücre nakli yapılıp-yapılmayacağına lenfomanın tipine göre karar verilmektedir.
Lenfomanın bulguları nelerdir?
Lenfomanın ilk belirtisi genellikle bir veya daha fazla büyük, şişmiş lenf düğümleridir. Bu şişmiş lenf düğümleri deri altında hissedilebilir, ancak genellikle ağrılı değildir. Genellikle boyun, koltuk altı veya kasıkta bulunurlar. Vücudun derinliklerinde bulunan lenf düğümleri de şişebilir ve semptomlara neden olabilir. Örneğin, akciğerlerin etrafındaki şişmiş lenf düğümleri öksürüğe veya nefes almada zorluğa neden olabilir.
Ateş, kilo kaybı ve gece terlemesi şikayetleri de bulunabilir.
Bu semptomların tümü, lenfoma olmayan durumlardan da kaynaklanabilir. Ancak bu belirtilere sahipseniz, doktorunuza haber vermelisiniz.
Lenfoma tanısı koymak için kullanılan bir test var mı?
Evet. Doktorunuz bir muayene yapacak ve belirtilerinizi soracaktır. Aşağıdakiler dahil başka testler de isteyebilir:
- Lenf düğümü biyopsisi - Bir doktor şişmiş lenf düğümünün tamamını veya bir kısmını çıkarır. Daha sonra başka doktor (patoloji uzmanı), lenfoma olup olmadığını görmek için hücrelere mikroskop altında bakacaktır.
-Kemik iliği biyopsisi - Bazı kemiklerin merkezindeki süngerimsi doku olan küçük bir kemik iliği örneği, bir iğne ile çıkarılır ve lenfoma olup olmadığını görmek için mikroskop altında incelenir.
-Tutulan dokulardan biyopsi- Bazı durumlarda, lenfoma tanısı için diğer anormal dokulardan küçük bir örnek alınır. Örneğin midede tutulum varsa endoskopi ile mideden biyopsi alınır.
-Bilgisayarlı tomografi taraması, PET taraması veya diğer görüntüleme testleri - Bu testler vücudunuzun içinin resimlerini oluşturur ve anormal büyümeler gösterebilir.
Lenfoma evrelemesi nedir?
Lenfoma evrelemesi, doktorların lenfomanın lenfatik sistem içinde veya vücut içinde ne kadar yayıldığını bulmanın bir yoludur. Sizin için doğru tedavi, kısmen lenfomanızın evresine bağlı olacaktır. Tedaviniz ayrıca sahip olduğunuz lenfoma türüne, yaşınıza ve diğer sağlık sorunlarınıza da bağlı olacaktır.
Lenfoma nasıl tedavi edilir?
Doktorlar lenfomayı farklı şekillerde tedavi edebilir. Bazı lenfoma türlerine sahip kişiler hemen tedavi edilir. Ancak yavaş büyüyen ve semptomlara neden olmayan lenfoma hastalarının tanı koyar koymaz hemen tedaviye ihtiyacı yoktur. Bu hastalar takip edilip tedavi ihtiyacı olduğu zaman tedavi edilir.
Lenfomalı kişilere genellikle aşağıdaki tedavilerden bir veya daha fazlası uygulanır:
Kemoterapi - Kemoterapi, kanser hücrelerini öldüren veya büyümelerini durduran ilaçlar için kullanılan tıbbi terimdir.
İmmünoterapi - Bunlar, lenfoma hücrelerine saldırarak kanser hücrelerini öldüren ilaçlardır.
Radyasyon tedavisi - Radyasyon kanser hücrelerini öldürür.
Kemik iliği nakli ("kök hücre nakli" olarak da adlandırılır) - Bu tedavi, kemoterapi veya radyasyonla öldürülen kemik iliğindeki hücrelerin yerini alır.
Tedaviden sonra ne olur?
Tedaviden sonra, lenfomanın geri gelip gelmediğini görmek için sık sık kontrol edileceksiniz. Düzenli takip, doktorunuzla konuşmayı ve muayeneyi içerecektir. Bazen doktorunuz ayrıca kan testleri veya görüntüleme testleri de yapacaktır. Ayrıca, yukarıda listelenen semptomlara dikkat etmelisiniz, çünkü bu semptomlara sahip olmak kanserin geri geldiği anlamına gelebilir. Herhangi bir semptomunuz varsa doktorunuza söyleyin.
Eğer lenfomanın geri geldiğine dair bir şikayetiniz ve bulgunuz yoksa tedavinin tamamlanmasından sonra ilk 2 yıl 3 ayda bir, sonraki 3 yıl 6 ayda bir, ardından yılda bir izlem gerçekleştirilir.
Lenfoma geri gelirse ne olur?
Lenfoma geri gelirse, tekrar kemoterapi, immünoterapi, radyasyon tedavisi uygulanabilir veya kemik iliği nakli yapılabilir.
